آیه 141 سوره آل عمران

از دانشنامه‌ی اسلامی

وَلِيُمَحِّصَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَيَمْحَقَ الْكَافِرِينَ

[3–141] (مشاهده آیه در سوره)


<<140 آیه 141 سوره آل عمران 142>>
سوره :سوره آل عمران (3)
جزء :4
نزول :مدینه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

و تا آنکه اهل ایمان را (از هر عیب) پاک کند و کافران را نابود گرداند.

و [نیز این پیروزی ها و ناکامی ها] برای آن است که کسانی را که [از روی حقیقت] ایمان آورده اند [از عیوب و آلودگی ها] تصفیه و پاک کند، و کافران را نابود نماید.

و تا خدا كسانى را كه ايمان آورده‌اند خالص گرداند و كافران را [به تدريج‌] نابود سازد.

و تا مؤمنان را پاكيزه گرداند و كافران را نابود سازد.

و تا خداوند، افراد باایمان را خالص گرداند (و ورزیده شوند)؛ و کافران را به تدریج نابود سازد.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

And so that Allah may purge [the hearts of] those who have faith and that He may wipe out the faithless.

And that He may purge those who believe and deprive the unbelievers of blessings.

And that Allah may prove those who believe, and may blight the disbelievers.

Allah's object also is to purge those that are true in Faith and to deprive of blessing Those that resist Faith.

معانی کلمات آیه

يمحص: محص: خالص شدن از عيب. تمحيص خالص كردن.

يمحق: محق: نقصان و زايل شدن تدريجى. لازم و متعدى آيد.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


«141» وَ لِيُمَحِّصَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَ يَمْحَقَ الْكافِرِينَ‌

و (فراز ونشيب‌هاى جنگ براى آن است) تا خداوند افراد مؤمن را پاك و خالص، و كافران را (به تدريج) محو و نابود گرداند.

نکته ها

«تَمحِيص» به معناى پاك گرداندن از هرگونه عيب و «مَحق» به معناى كم شدن و نابودى تدريجى است.

گويا خدا مى‌خواست نقاط ضعف مسلمانان را با شكست در جنگ احد به آنان نشان دهد تا به فكر اصلاح وجبران نقايص بيافتند وبراى حركت‌هاى بعدى آمادگى لازم را داشته باشند.

گاهى شكست‌هاى سازنده و بيدارگر، از پيروزى‌هاى غافلانه و بدون عمق مطلوب‌تر است.

پیام ها

1- جنگ، ميزانى است براى شناسايى افراد پاك از اشخاص پوك. «لِيُمَحِّصَ اللَّهُ»

2- براى اهل ايمان، شكست يا پيروزى سعادت است. زيرا يا شهادت، يا تجربه، يا غلبه بر دشمن را به دست مى‌آورد. «لِيُمَحِّصَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا»

3- رشد و شكوفايى ايمان محو و سرنگونى كفر، به مرور زمان و در طول تاريخ به دست مى‌آيد. «لِيُمَحِّصَ ... يَمْحَقَ» ( «يُمَحّص» دلالت بر استمرار و «يَمحَق» معناى تدريج را با خود دارد.)

4- آينده‌ى تاريخ به سوى محو و نابودى كفر است. «يَمْحَقَ الْكافِرِينَ»

5- شكست امروز مهم نيست، پايان كار اصل است. «وَ يَمْحَقَ الْكافِرِينَ»

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



وَ لِيُمَحِّصَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَ يَمْحَقَ الْكافِرِينَ (141)

وَ لِيُمَحِّصَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا: و هر آينه پاك و پاكيزه فرمايد خدا آنان را كه ايمان آورده‌اند از گناهان در وقت وارد شدن بلاها مانند مغلوبيت، زيرا ابتلائات، مكفر گناهان ايشان است. وَ يَمْحَقَ الْكافِرِينَ‌: و نيست و نابود و هلاك سازد كافران را، اگر مغلوب گردند.

بيان: اصل «تمحيص» به معنى تخليص از هر عيب. و اصل «محق»، فناء شى‌ء است بتدريج. بنابراين معنى آيه آنكه: اگر دولت و عزت بر مؤمنان باشد، به جهت تميز و تخليص و غير آن از آنچه اصلح است مر ايشان را؛ و اگر بر كافران است، به جهت محو آثار آنها است بتدريج؛ چنانچه مشاهده گرديده كفار اگر چه شوكت و غلبه‌اى در بعض ازمان پيدا كنند، لكن چون اساس آن بر باطل است عاقبت زوال يابد؛ و مؤمنان چنانچه در بعض اعصار ضعيف شوند، اما چون ربط با كلمه توحيد و مبدء حقيقى دارند، مستقر و مستدام باشند، لذا فرموده‌اند: الاسلام يعلو و لا يعلى عليه.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


وَ لِيُمَحِّصَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَ يَمْحَقَ الْكافِرِينَ (141)

ترجمه‌

و از براى آن كه پاك كند خدا آنانرا كه ايمان آوردند و بكاهد كافران را.

تفسير

گردش ايام باراده الهى هر روز بكام جمعى مصالحى دارد كه بنده نمى تواند احاطه بآنها پيدا كند يا صلاح نيست كه بداند لذا بيان نفرمودند مگر چند مصلحت را كه نزديك بفهم عامه است كه دو مصلحت آن در آيه قبل ذكر شد و دو مصلحت هم در اين آيه ذكر شده يكى آنكه مؤمنين از گناهان پاك شوند چون بلايا و محن در دنيا براى اهل ايمان كفاره معاصى است و ديگر آنكه عده كفار كاسته شود و بتدريج‌

جلد 1 صفحه 502

نابود شوند اين بيان مطابق با ظاهر تفسير مفسرين است ولى بنظر حقير روحا اين علل اشاره به يك علت است چون تمحيص خالص نمودن زر است بگداختن در اصل لغت و خلاصه اين چهار مصلحت آنستكه دنيا تشبيه شده است به بوته زرگر و گردش آفتاب به شعله آتش كه براى گداختن تهيه شده و مؤمنين بزر ناب و كفار به غش آن كه بايد آنقدر بجوشند و زير و بالا شوند تا زر خالص باقى بماند و زرگر آنرا بردارد و غش بتدريج نابود شود و قدر با قضا موافق گردد و علم الهى از غيب ذاتى بشهود خارجى برسد و انصاف آنستكه چنين تشبيهى باين سهولت و اختصار از قدرت بشر خارج و در اعلى درجه اعجاز از حيث فصاحت و بلاغت است.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


وَ لِيُمَحِّص‌َ اللّه‌ُ الَّذِين‌َ آمَنُوا وَ يَمحَق‌َ الكافِرِين‌َ (141)

و ‌تا‌ اينكه‌ خالص‌ گرداند ‌خدا‌ مؤمنين‌ ‌را‌ ‌از‌ ‌هر‌ عيبي‌ و نابود نمايد كافرين‌ ‌را‌ محض‌ بمعني‌ تخليص‌ ‌از‌ عيب‌ و نقص‌ ‌است‌ وَ لِيُمَحِّص‌َ اللّه‌ُ الَّذِين‌َ آمَنُوا ممكن‌ ‌است‌ تخليص‌ ‌از‌ ذنوب‌ ‌باشد‌ ‌که‌ ‌در‌ ‌اينکه‌ ابتلائات‌ و امتحانات‌ ‌اگر‌ صبر كنند گناهان‌ ‌آنها‌ ‌از‌ ‌بين‌ برود و پاك‌ شوند ‌از‌ گناهان‌.

و ممكن‌ ‌است‌ تخليص‌ ايمان‌ ‌باشد‌ ‌از‌ شوائب‌ و شكوك‌، و ممكن‌ ‌است‌ تخليص‌ مؤمن‌ ‌باشد‌ ‌از‌ ‌غير‌ مؤمن‌ ‌که‌ مؤمن‌ خالص‌ ‌از‌ ‌غير‌ خالص‌ تميز پيدا كند، و ممكن‌

جلد 4 - صفحه 370

‌است‌ تمام‌ اينها ‌باشد‌، و شايد ‌اينکه‌ معناي‌ آخر انسب‌ ‌باشد‌ بخصوص‌ ‌با‌ اطلاق‌ لفظ تمحيص‌ و عدم‌ ذكر متعلّق‌.

وَ يَمحَق‌َ الكافِرِين‌َ محق‌ بمعني‌ ‌از‌ ‌بين‌ بردن‌ ‌است‌ تدريجا شيئا فشيئا چنانچه‌ محاق‌ ذهاب‌ نور ماه‌ ‌است‌ تدريجا ‌تا‌ نابود شود، و يكي‌ ‌از‌ حكم‌ و علل‌ مهمّه‌ تِلك‌َ الأَيّام‌ُ نُداوِلُها بَين‌َ النّاس‌ِ همين‌ ‌است‌ مثل‌ دانه‌ ‌که‌ پاشيده‌ شود طيور بطمع‌ ‌آن‌ بيايند و گرفتار صيّاد شوند، مثل‌ عقب‌ نشيني‌ ‌در‌ جنگ‌ ‌که‌ ‌تا‌ دشمن‌ نزديك‌ بيايد سپس‌ دچار شود، و اللّه‌ العالم‌.

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 141)- در این آیه به یکی دیگر از نتایج طبیعی شکست جنگ احد اشاره شده است و آن این که این گونه شکستها نقاط ضعف و عیوب جمعیتها را آشکار می‌سازد و وسیله مؤثری است برای شستشوی این عیوب، قرآن می‌گوید:

«خدا می‌خواست در این میدان جنگ، افراد با ایمان را خالص گرداند و نقاط ضعفشان را به آنها نشان بدهد و کافران را تدریجا نابود سازد» (وَ لِیُمَحِّصَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَ یَمْحَقَ الْکافِرِینَ).

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

  1. تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی

منابع